"Surinaamse schrijvers als Anton de Kom, Albert Helman, Rudie van Lier, Trefossa en Bea Vianen hebben in de twintigste eeuw een krachtig literair geluid laten horen. Pas de laatste jaren is zichtbaar geworden hoeveel zij hiermee hebben betekend voor de onafhankelijkheid van hun land," schreef Thalia Ostendorf bij de introductie van de online tentoonstelling van het Literatuurmuseum.
Hieronder volgt een kort overzicht van links naar Surinaamse en Antilliaanse schrijvers en naar verhalen en essays over de Surinaamse en Antilliaanse literatuur.
Bloemlezing
Creole drum - An Anthology of Creole Literature in Surinam (1975) door Vernie A. February, Ursy M. Lichtveld en Jan Voorhoeve is de eerste compilatie van poëzie en proza uit Suriname. Het wordt vaak beschouwd als de "bijbel" van de Surinaamse literatuur — een ouderwetse must-read.
Antilliaanse Cahiers
Niet alleen in Suriname, maar ook op de Antillen publiceerde schrijvers en dichters hun werk.
De Antilliaanse Cahiers was een literair tijdschrift dat tussen juli 1955 en 1967 verscheen.
In totaal werden veertien afleveringen gepubliceerd. Het tijdschrift was opgezet door het Cultureel Centrum Curaçao (C.C.C.) en werd mede bekostigd door de Stichting voor Culturele Samenwerking (STICUSA). De redactie werd gevormd door Cola Debrot, Henk Dennert en Jules de Palm. Het was de opvolger van De Stoep dat tussen 1940 en 1951 verscheen. Zie een aantal publicaties bij dbnl van De Antilliaanse Cahiers .
Surinaamse verhalen
Michiel van Kempen stelde twee bundels samen in 1989.
Video en Podcast
De in Nederland geboren schrijver Raoul de Jong, die een Surinaamse vader heeft, kwam pas in aanraking met Suriname en de Surinaamse literatuur toen hij zijn vader op latere leeftijd leerde kennen. Daarna schreef hij het boek 'Jaguarman' (2021), dat een ontdekkingstocht was naar Suriname en Surinaamse schrijvers. Na het verschijnen van zijn boek maakte hij enkele programma’s over zijn ontdekkingsreis. Hieronder vind je twee van deze programma’s.
- VPRO-video - Aflevering 3: De menschetende aanbidders der zonneslang (1907)
- De podcast 'Waarom iedereen de Surinaamse schrijver Leo Ferrier zou moeten lezen'.
De podcast maakt onderdeel uit van de podcastserie 'Tigri Tories' van de schrijver Raoul de Jong en de voormalige nieuwslezeres Noraly Beyer. De volledige serie is beluisteren bij de Correspondent.
Overzicht Surinaamse Schrijvers
- Het Schrijversprentboek Suriname werd in 1997 uitgegeven door Sticusa en het Nederlands Letterkundig museum. Het fotoboek geeft een overzicht van de Surinaamse schrijvers, aangevuld met biografieën.
- Thalia Ostendorf bouwde daarop voort, en maakte in 2020 voor het literatuurmuseum de online-expositie Surinaamse schrijvers. De weg naar een onafhankelijke literatuur over het leven van Anton de Kom, Albert Helman, Rudie van Lier, Trefossa en Bea Vianen.
Geschiedenis Surinaamse Literatuur
Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur (5 delen) uit 2002 van Michiel van Kempen, hoogleraar Nederlands-Caraïbische Letteren, wordt de literatuur van de afgelopen eeuwen uitgebreid besproken. Ook komen levendige portretten van moderne schrijvers als Edgar Cairo, Astrid Roemer, Cynthia Mc Leod, Clark Accord, Ellen Ombre en Anil Ramdas aan bod.
Surinaamse Cultuur
Het Instituut ter Bevordering van de Surinamistiek (IBS) is een stichting die de studie op het gebied van de Surinaamse talen, culturen en geschiedenis wil initiëren en bevorderen. Zie de website Surinamistiek.nl
De vereniging publiceerde het cultureel tijdschrift OSO. Dit tijdschrift voor Surinamistiek verscheen van 1982 t/m 2017, zie alles edities van OSO online. Zie ook OSO op Facebook.
Caribische literatuur: Essays
Als je de Caribische literatuur wilt begrijpen, moet je de context kennen. Daarom zijn een serie essays en interessante artikelen uit speciale edities van het literaire tijdschrift Bzzlletin van groot belang.
Belangrijke bloemlezingen en boeken worden momenteel gedigitaliseerd, waaronder de essays uit het Suriname-nummer Bzzlletin 40 (1976) en Bzzlletin 143 (1987), getiteld De Caraïbische verbeelding aan de macht, een special over de Surinaamse en Antilliaanse literatuur.
Een probleem is echter dat deze edities niet goed zijn ingescand en daarom als geheel moeilijk vindbaar zijn. Daarom volgt hier een overzicht van alle artikelen uit deze edities.
Essays in Surinamanummer Bzzlletin 40 1976
- Surinaamse Literatuur werd geschreven door Ingezetenen & Ballingen H. Pos
- De derde schrijver Jan Voorhoeve
- Edgar Cairo m'e dede foe joe ede/ ik ga dood om je hoofd
- Neger Sprookjes in Suriname Freek van Wel
- Peter Kloos Karaibische Verhalen
- ‘Toen hadden we god lief tot de soep aan onze mond voorbijging’ De ‘Boekoeman’ van het Afakaschrift C.N. Dubelaar
- Astrid Roemer Een karikatuur van de Surinaamse literatuur of hoe de Surinaamse auteurs uitsterven
- Sig. W. Wolf Cultuur minister Venetiaan: ‘Het veelzijdig gezicht van Suriname laten zien, dat is het...’
- eugene w. rellum vert. Astrid Roemer
- trefossa vertaling: Albert Helman
- johanna schouten elsenhout Vertaling: Jan Voorhoeve
- corly verlooghen
- edgar cairo
- vene (pseudoniem voor R. Venetiaan)
- zamani (dichtersnaam van Astrid Roemer) uit de bundel sasa 1970
- r. dobru vertaling: Clara Eggink
- michael slory vertaling Jan Voorhoeve
- shrinivasi
-
bhai
Bzzlletin 143 (1987) 'De Caraibische verbeelding aan de macht', een special over de Surinaamse en
Antilliaanse literatuur.
- Ineke Phaf. De Caraïbische verbeelding aan de machtAntilliaanse en Surinaamse literatuur
- Edgar Cairo. De natievormende funktie van de Surinaamse literatuur
- Edgar Cairo Loko, mi kant'oy (Uit de negerdiepten)
- Edgar Cairo Zwarte psalmen
- Trudi Guda Sye! Arki tori! De verhalen van Aleks de Drie
- Hanneke Eggels ‘Taal is mijn medium’ In gesprek met Astrid Roemer
- Astrid Roemer Levenslang gedicht
- Aart Broek Educando un pueblo Literaire tegenstellingen op Curaçao in de jaren '20 en '30
- Elis Juliana De tamboe op Curaçao
- Freek van Wel De dans wordt steeds opnieuw geboren De levenskracht van de mondelinge overlevering in de Nederlandse Antillen
- Jos de Roo ‘De schrijver vervult bij ons de rol van profeet’ De romans van Boeli van Leeuwen
- Eva Abraham-van der Mark Tip Marugg, een vreemdeling
- Graa Boomsma De doodgewone wereld van Edward de Jongh
- Wim Rutgers De literaire ambiente Literatuur en media
- Peter van den Hoven Charuba De ontwikkeling van de Arubaanse jeugdliteratuur
- Lieke van Duin Op zoek naar de synthese Caraïbisch theater in Nederland
Tijdschriften - de oude publicaties Adek, Black Flash en Palet
In het verleden zijn er veel initiatieven geweest om de Surinaamse en Caribische cultuur onder de aandacht te brengen.
Adek, maandblad van Surinamers in Amsterdam.
Het blad Adek, een acroniem van Anton de Kom, was geen literair tijdschrift, maar publiceerde wel regelmatig boekrecensies, gedichten en verslagen van literaire evenementen. Het werd uitgegeven door het Centrum Anton de Kom tussen 1981 en 1983.
In een van de nummers verscheen een verslag van een optreden van de Surinaamse schrijver Edgar Cairo, evenals een interview met schrijver Lou Lichtveld (Albert Helman) over de documentaire 'Avonturen aan de wilde kust' dat gebaseerd was op zijn gelijknamige boek.
Literair tijdschrift Black Flash
Black Flash was een literair tijdschrift met artikelen over Afro-Amerikaanse, Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De eindredacteur was de niet onomstreden schrijver en publicist Jullian With. Het blad verscheen van 1991 tot en met 1994.
Palet, tijdschrift van uitgeverij Masusa
De transculturele uitgeverij Masusa gaf tussen 1994 en 1995 het blad Palet uit. De eindredacteur was de Surinaamse schrijver en dichter Ludwich van Mulier.
Surinaamse Muziek en Poëzie
‘De stilte van het ongesproken woord’ (‘Tiri fu den wortu di no taki’) was een project uit 2015 waarin poëzie van drie roemrijke dichters, Dobru (R. Raveles) Trefossa (Henny de Ziel) en Shrinivasi, zijn verwerkt tot muziekcomposities.
Reacties
Een reactie posten