Anton de Kom-lezing 2021 door Surinaamse president Chan Santokhi
Vrijdag 10 september 2021 geeft de Surinaamse president Chan Santokhi, de jaarlijkse Anton de Kom-lezing in Verzetsmuseum Amsterdam.
President Chan Santokhi gaf de Anton de Kom-lezing in het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam, geopend door Lisbeth van Roest, directeur van het Verzetsmuseum. De lezing werd ook via livestream in Suriname gevolgd. Santokhi’s aanwezigheid riep zowel lof als kritiek op; sommige critici vroegen zich af of een zittend staatshoofd geschikt was als spreker. Van Roest benadrukte dat in een gezonde democratie ruimte is voor meerdere stemmen. Na de lezing volgde een panelgesprek met Karin Amatmoekrim, John Brewster en Kathleen Ferrier, geleid door Kees van der Laan.
De lezing: kracht van het verschil en het Harmonie-model
Santokhi sprak vanuit het Surinaamse perspectief over de kracht van een multi-etnische samenleving. Hij illustreerde dit met de parabel van melk en poedersuiker: migranten willen de bestaande cultuur niet overnemen of vernietigen, maar juist “geur en kleur toevoegen”. Suriname, met bijna 20 etnische groepen en 30 talen, vormt volgens hem een “bloementuin” van diversiteit en samenwerking.
Het land koos bewust voor een mozaïek-samenleving in plaats van een assimilatiemodel, waarin identiteiten herkenbaar blijven maar samen één geheel vormen – het zogenaamde Harmonie-model. Dit gedachtegoed is geïnspireerd door intellectuelen als J. Lachmon en Johan Adolf Pengel, die streden voor eenheid in verscheidenheid en een “verbroederingspolitiek”, waarbij samenwerking en het overstijgen van eigenbelang centraal stonden.
Santokhi benadrukte de rol van politici en leiders: zijn partij, de VHP, transformeerde van een etnisch gerichte partij naar een multi-etnische partij met een nationale strategie. Hij waarschuwde tegen het herhalen van het koloniale principe van “verdeel en heers” en benadrukte dat gezamenlijke lotsverbondenheid vereist dat men een verdeelde samenleving niet kan toestaan.
De lezing sloot af met een oproep: benut de kracht van diversiteit, neem persoonlijke verantwoordelijkheid en lever een herkenbare bijdrage aan de samenleving, volledig in lijn met de idealen van Anton de Kom.