NiNsee: van paradepaardje tot lege huls?

@AfroMagazine

Het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee) was ooit het boegbeeld in de strijd voor erkenning van het slavernijverleden in Nederland. Maar volgens oprichter en mensenrechtenactivist dr. Barryl Biekman is daar tegenwoordig nog maar weinig van over. Tijdens het rondetafelgesprek in Den Haag op 15 mei stelde zij dat het instituut in haar ogen vrijwel geheel is ontmanteld.

Biekman, tevens de drijvende kracht achter het Slavernijmonument in Amsterdam, ontving in 2008 de prestigieuze Emilio Castelar Award voor haar inzet voor zowel het monument als het NiNsee. Haar kritiek weegt zwaar.

 “Het museale domein is verdwenen, het wetenschappelijke domein is verdwenen, en ook het educatieve en documentatiegedeelte zijn weggevallen. Zelfs de raad van vertegenwoordiging van nazaten bestaat niet meer. Zelfs een kleine bepaling uit de statuten van NiNsee is nu overgenomen door een nationaal herdenkingscomité.”

Veel van de oorspronkelijke functies van het NiNsee zijn inmiddels ondergebracht bij andere organisaties. De oprichting van het Nationaal Slavernijmuseum is toevertrouwd aan John Leerdam en Peggy Brandon. De verantwoordelijkheid voor de nationale herdenking ligt nu bij het Herdenkingscomité Slavernijverleden, onder voorzitterschap van Astrid Elburg. Het wetenschappelijke werk wordt tegenwoordig uitgevoerd door verschillende universiteiten.

Het ontbreken van een vertegenwoordiging van nazaten binnen het NiNsee werd pijnlijk duidelijk tijdens de controverse rond de komst van Kamervoorzitter Bosma bij de 1 juli-herdenking vorig jaar. Aanvankelijk weigerde het NiNsee de uitnodiging in te trekken. Pas na protest van de 'Coalitie voor een Waardige 1 juli-Herdenking', onder leiding van psychiater Glenn Helberg, werd die beslissing alsnog teruggedraaid. Niet als gevolg van intern overleg met nazaten, maar onder publieke druk vanuit de gemeenschap.

Ook bestuurlijk staat het instituut onder druk. Na het recente vertrek van voorzitter Linda Nooitmeer is men op zoek naar een opvolger. Op dit moment wordt het NiNsee geleid door interim-voorzitter Wendeline Flores.

Hoewel Biekman oproept het NiNsee niet verder te ontmantelen, lijkt de realiteit eerder: wat valt er nog te ontmantelen als bijna alles al is verdwenen?

 

Zie voor meer informatie: Commissievergadering Tweede Kamer Rondetafelgesprek Slavernijverleden (15 mei 2025)