Slavernij in Den Haag: Wat archieven, gebouwen en families vertellen

 

In deze video worden twee verhalen verweven tot één krachtig geheel: het persoonlijke familieverhaal van Willy, en het bredere historische verhaal van Den Haag als centrum van koloniale macht. Samen laten ze zien hoe het slavernijverleden niet iets van het verre verleden is — maar iets wat vandaag nog voelbaar is.

Willy’s verhaal: ‘Mijn overgrootmoeder was een sterke vrouw’

Willy vertelt over haar overgrootmoeder, die in slavernij leefde in Suriname. Ze spreekt met bewondering over haar kracht en veerkracht: een vrouw die onmenselijke omstandigheden moest doorstaan en tóch overeind bleef.

Het verleden laat sporen achter. “We voelen het nog,” zegt Willy. De gevolgen van slavernij werken door in families, in levens, in kansen — van generatie op generatie. Het verhaal van haar overgrootmoeder is geen verleden tijd, maar levend erfgoed.

Den Haag: stad van paleizen, koloniale rijkdom en gemiste erkenning

Naast het persoonlijke verhaal zoomt de video in op de rol van Den Haag in het slavernijverleden. Aan het Lange Voorhout woonden vroeger rijke families die hun kapitaal verdienden op plantages, waaronder de beruchte koffieplantages in Suriname.

De video laat zien hoe slavenhouders na de afschaffing van de slavernij in 1863 wel een financiële compensatie kregen (300 gulden per persoon), terwijl de tot slaaf gemaakten niets ontvingen — en zelfs nog tien jaar door moesten werken onder dwang. Deze besluiten werden allemaal genomen in het parlement in Den Haag.

De archiefstukken waarin tot slaaf gemaakte mensen werden geregistreerd als bezit — inclusief naam, leeftijd en functie op de plantage — worden tot op de dag van vandaag bewaard in het Nationaal Archief in dezelfde stad.

Laatste in excuses, laatste in erkenning

Hoewel Den Haag zichzelf graag presenteert als stad van vrede en recht, was het ook de laatste grote stad van Nederland die formeel excuses aanbood voor haar rol in het slavernijverleden. Ook het monument voor de trans-Atlantische slavernij laat nog op zich wachten, maar zal verrijzen op het Lange Voorhout — de plek waar ooit de Gouden Koets met koloniale afbeeldingen jaarlijks passeerde, bekleed met bladgoud uit Suriname.