Vertrouwen op intuïtie: Nubya Garcia over componeren, groeien en loslaten

 

In dit interview in de video spreekt de veelzijdige Engelse saxofoniste Nubya Garcia openhartig over haar nieuwste album Odyssey en de persoonlijke reis die eraan voorafging. Ze deelt haar visie op creativiteit, het belang van intuïtie en wat het betekent om jezelf telkens opnieuw uit te vinden als muzikant. Haar verhaal is een inspiratiebron voor iedereen die gelooft in groei, doorzetten, en de kracht van dagelijkse creatie.

Vraag: Ging Odyssey over een epische periode in je leven?

Nubya Garcia:

Ik denk dat er eigenlijk méér van mijn leven in Odyssey is gaan zitten dan in Source. Ik moest dieper graven in verschillende delen van mijn leven, gedachten, patronen. De naam verwijst naar het avontuur—het leven ís een odyssee. En ik denk dat het dat nog heel lang zal blijven. Het is een weerspiegeling van alles wat er gebeurd is, van wat ik wens dat er gaat komen. Het besef dat het leven vol wendingen zit. Soms wil je even spieken in de toekomst om te weten of je goed zit, maar dat kan niet altijd—en dat is oké. Het gaat erom dat je erop vertrouwt dat je op het juiste pad bent, in het moment leeft, en ondanks alles weet: ik doe het goed, ik ben oké.

Vraag: Hoe weet jij dat je op het juiste pad zit?

Nubya Garcia:

Voor mij gaat dat vooral over leren vertrouwen op je intuïtie. Als je terugkijkt, denk je soms: “Wow, ik had werkelijk geen idee wat eraan kwam.” De afgelopen 4 à 5 jaar, sinds Source, is er zóveel gebeurd – al die muzikale reizen. En dat geeft me vertrouwen. Want iedere keer als ik ga twijfelen of denk: “Moet ik dit doen? Of toch iets anders?”, dan weet ik: wat moet gebeuren, gebeurt. En ik zal precies zijn waar ik moet zijn.

Vraag: Je muziek balanceert prachtig tussen compositie en improvisatie. Zit dat ook in hoe je in het leven staat?

Nubya Garcia:

Zeker. Bij Odyssey heb ik echt veel meer tijd, toewijding en moeite gestoken in mijn manier van componeren. Ik wilde mezelf verder ontwikkelen sinds Source, mijn stem als componist leren kennen. Na Source schreef ik heel veel muziek, maar die heb ik gewoon in een la gelegd. Ik wilde niet verdergaan waar ik gebleven was—I wanted to write a new book, not chapter two. Dus ik begon helemaal opnieuw.

Ik schreef bijvoorbeeld voor een strijkensemble van twaalf mensen, terwijl ik dat nooit officieel heb geleerd. Alles wat ik weet, heb ik mezelf aangeleerd. Maar weet je? Dat is oké. Je kúnt moeilijke dingen doen. Het feit dat je iets niet gestudeerd hebt, betekent niet dat je het niet mag of kan proberen. Door te leren door te doen, heb ik mijn stem als componist beter leren kennen, en daar wil ik op voortbouwen.

Vraag: Klopt het dat je ooit begon met snaarinstrumenten?

Nubya Garcia:

Ja, dat klopt. Ik was vier of vijf toen ik begon met viool, later overstapte ik op altviool. Ik ben opgegroeid in jeugdorkesten. Ik zou toen niet hebben gezegd dat het mijn roeping was, want zodra ik de saxofoon ontdekte, wist ik: jazz is mijn pad.

Maar ik ben enorm dankbaar voor mijn klassieke start. Ik heb kunnen terugvallen op die kennis, bijvoorbeeld bij het schrijven voor strijkers. Ik weet hoe klanken werken, welk effect het heeft als je een bepaalde snaar gebruikt in plaats van een andere. Ik stond ervan versteld hoeveel daarvan ik nog wist.

In de studio of tijdens repetities—leren dirigeren, samenwerken met het ensemble—het was echt een avontuur. Als ik er nu op terugkijk, lijkt het een gigantische opdracht, maar terwijl je het doet, bén je gewoon bezig.

Vraag: Het album Source kon je niet echt touren vanwege de pandemie. Heeft dat je beïnvloed?

Nubya Garcia:

Ja, absoluut. Source voelde groot. En dan komt de vraag: “Wat komt hierna?” Dat kan best intimiderend zijn. Maar ik ben blij dat ik besloot: dit album laat ik hier. Het is prachtig, ik ben trots, maar het hoort bij die levensfase.

Ik raak steeds opnieuw geïnspireerd door wat er om me heen gebeurt. En omdat ik best impulsief ben, wil ik iets meteen uitbrengen zodra het af is, zodat ik het kan beleven op tour en dat het dan weer verandert. Door corona kon dat niet. Misschien is dat ook waarom ik toen alles wat ik geschreven had, opzij heb gelegd.

Als ik daarop terugkijk, was dat goed. Het hielp me als componist groeien.

Vraag: Je hebt het over elke dag iets maken voor de ‘creator’, zoals Sun Ra deed. Wat betekent dat voor jou?

Nubya Garcia:

Een vriend van me las een boek over Sun Ra en vertelde me over dat idee—dat je elke dag een creatie aan de schepper wijdt. Dat resoneerde direct.

Mijn hele leven al, sinds ik drie of vier was, ben ik toegewijd aan muziek. Maar componeren is een andere vaardigheid dan spelen. Dus ik heb mezelf een tijdlang voorgenomen: “Ik componeer elke dag.”

Zelfs als ik het niet opschrijf of niet opneem—het ging erom die spier te trainen. Voor mij is componeren als vertraagde improvisatie: ik kan erop terugkomen, bewerken, verfijnen. En alleen al het creëren verandert de manier waarop je denkt.

Vroeger voelde ik nog weleens: “Alles wat ik verzin, moet ik bewaren, want straks raakt het op.” Maar dat is niet waar—er schuilt overvloed in ons allemaal.

Dat besef heeft mijn relatie tot componeren echt veranderd. Daar ben ik Sun Ra dankbaar voor.