Araya Sumter: de eerste zwarte vrouw in de ambtelijke top van Sociale Zaken wil beleid maken dat écht luistert naar mensen

 

Eens per maand staat Araya Sumter, directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie bij het ministerie van SZW, in een basisschool in Spangen boterhammen te smeren. Niet omdat ze tijd over heeft, maar omdat ze dichtbij de samenleving wil blijven waarvoor ze beleid maakt. “Ik kan alleen maar goed beleid maken als ik echt in verbinding ben met mensen,” zegt ze.

Van ‘pina’ tot beleid

Sumter is sinds april 2024 de eerste zwarte vrouwelijke directeur-generaal bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid — een mijlpaal in de ambtelijke top. Ze werkt pas sinds 2021 bij de Rijksoverheid, maar brengt veel ervaring mee uit haar tijd bij de FNV en de ANWB, waar ze leerde de stem van mensen centraal te stellen.

Als topambtenaar weigert ze op te gaan in Haagse vergaderstructuren: ze bezoekt uitvoeringsorganisaties, loopt mee met medewerkers en helpt bij maatschappelijke projecten. “Ik word niet gelukkig als ik alleen maar op de Haagse kilometer ben.”

Haar drijfveer is persoonlijk. Geboren in Amsterdam met Surinaamse wortels weet ze wat financiële krapte betekent. “Surinamers zeggen ‘pina’: gewend om de eindjes aan elkaar te knopen. Dat heeft me gevormd.” Juist dat perspectief voedt haar inzet voor bestaanszekerheid.

Die inzet strekt zich ook uit tot Caribisch Nederland, waar SZW werkt aan het moderniseren van het sociale zekerheidsstelsel. Sumter reist er regelmatig naartoe om met bewoners te spreken. “Kansengelijkheid begint soms met iets basaals als een gevulde maag,” zegt ze, verwijzend naar schoolmaaltijden op de eilanden.

Sinds de toeslagenaffaire is er meer aandacht voor het menselijk perspectief, maar volgens Sumter is het werk nog lang niet klaar. “We moeten bereid zijn systemen open te breken en te verbeteren. Niet blijven stapelen met uitzonderingen, maar regels eenvoudiger maken zodat mensen krijgen waar ze recht op hebben.”

“Samenwerken aan een beter Nederland doe je niet alleen, en niet los van mensen,” besluit ze. “Alles begint met goed luisteren.”

 Lees verder: Denk in verbinding, niet in grenzen