Meer kleur in de Kamer, maar nog steeds geen gelijk speelveld: diversiteit en inclusiviteit in de politiek
 |
| Freepik |
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 stonden meerdere kandidaten met een Surinaamse, Caribische of Afrikaanse achtergrond op de lijst. Dit overzicht geeft inzicht in deze zwarte politici: hun partij, afkomst, lijstpositie en of zij uiteindelijk een zetel in de Kamer hebben verworven.
Het rapport Hyperzichtbaar in de schaduw van de macht (Runderkamp, Mügge & Ihuoma, 2025) werpt een helder licht op het thema diversiteit en inclusiviteit in de Nederlandse politiek. Het maakt duidelijk dat deze twee begrippen niet hetzelfde betekenen.
Diversiteit verwijst naar de zichtbare aanwezigheid van mensen met verschillende achtergronden in de politiek. Nederland doet het op dat vlak relatief goed: steeds meer politici met een migratieachtergrond krijgen een plek in de Tweede Kamer. De kandidaten in het overzicht zijn daarvan een concreet voorbeeld. Hun aanwezigheid laat zien dat politieke partijen meer openstaan voor representatie en herkenning van de brede Nederlandse samenleving.
Inclusiviteit gaat echter een stap verder. Het betekent dat deze diverse politici zich ook daadwerkelijk gewaardeerd en gelijk behandeld voelen, met gelijke kansen om invloed uit te oefenen en door te groeien binnen hun partij. En juist daar wringt het volgens het rapport. Veel politici met een migratieachtergrond ervaren wat de onderzoekers “hyperzichtbaarheid” noemen — ze staan voortdurend in de schijnwerpers, waarbij hun afkomst vaker onderwerp van gesprek is dan hun politieke werk.
Die constante aandacht kan een zware last zijn. Politici met een migratieachtergrond moeten zich vaak extra bewijzen, worden geconfronteerd met subtiele vormen van uitsluiting en krijgen niet altijd dezelfde ruimte om zich te ontwikkelen als hun collega’s. Zo toont het rapport dat de stap van diversiteit naar echte inclusie nog niet is gezet.
Kort gezegd: de verkiezingsuitslag van 2025 laat zien dat de Tweede Kamer diverser wordt, maar dat gelijkwaardigheid nog geen vanzelfsprekendheid is. Meer kleur in de Kamer betekent niet automatisch dat iedereen er evenveel stem of invloed heeft. De uitdaging voor de komende jaren ligt in het omzetten van zichtbaarheid in werkelijke inclusie.
